Ochrona depozytów gwarantowana przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny, a przymusowa restrukturyzacja banku

Zgodnie z treścią art. 64 Konstytucji RP każdy ma prawo do własności, innych praw majątkowych oraz prawo dziedziczenia. Ponadto własność, inne prawa majątkowe oraz prawo dziedziczenia podlegają równej dla wszystkich ochronie prawnej. W ust. 3 tegoż artykułu zostało zapisane, że własność może być ograniczona tylko w drodze ustawy i tylko w zakresie, w jakim nie narusza ona istoty prawa własności. Oznacza to, że Konstytucja RP uznaje pewne ograniczenia własności za dopuszczalne, potwierdzając tym samym powszechnie znaną dziś prawdę, iż własność nie jest prawem absolutnym. Ponadto, co trzeba wyraźnie podkreślić, pole ingerencji Państwa w sferę prawa własności jest dziś coraz szersze, czego doskonałym przykładem może być instytucja przymusowej restrukturyzacji. Czy praktyka funkcjonowania tejże instytucji oznacza, że w razie pogarszania się kondycji finansowej konkretnego banku nasze środki mogą zostać przeznaczone na pokrycie kosztów przymusowej restrukturyzacji? Warto zatem zadać sobie pytanie o zakres realnej konstytucyjnej ochrony własności, zwłaszcza wobec ograniczonej ochrony depozytów gwarantowanej przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny.

Zgodnie z treścią art. 24 ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji (dalej: BankFundU) w przypadku banków lub oddziału banku zagranicznego objętych obowiązkowym systemem gwarantowania depozytów środki jak:

  • środki pieniężne zgromadzone przez deponenta na rachunkach bankowych, w tym również na rachunkach powierniczych oraz rachunkach firm inwestycyjnych w granicach określonych w art. 26 ust. 2 i 3 BankFundU;
  • należności deponenta wynikające z czynności bankowych, jak np. prowadzenia innych rachunków bankowych czy przeprowadzania bankowych rozliczeń pieniężnych;
  • kwoty, które bank jest obowiązany wypłacić w przypadku śmierci posiadacza rachunku oszczędnościowego, rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej, o ile stały się wymagalne przed dniem spełnienia warunku gwarancji;
  • należności deponenta wynikające z bankowych papierów wartościowych, potwierdzone dokumentami imiennymi wystawionymi przez emitenta lub imiennymi świadectwami depozytowymi, o których mowa w art. 9 ust. 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, o ile zostały wyemitowane przed dniem 2 lipca 2014 r.;

zostają w całości objęte ochroną gwarancyjną do wysokości równowartości w złotych 100 000 euro. Podkreślić należy, iż do obliczenia wartości euro w złotych przyjmuje się kurs średni z dnia spełnienia warunku gwarancji, ogłaszany przez Narodowy Bank Polski. Przedmiotem ochrony gwarancyjnej jest zatem wierzytelność deponenta w wysokości odpowiadającej środkom gwarantowanym, w związku z którą z dniem spełnienia warunku gwarancji nabywa on w stosunku do Bankowego Funduszu Gwarancyjnego uprawnienie do świadczenia pieniężnego, które jest płatne w terminie 7 dni roboczych od dnia spełnienia warunku gwarancji. Kluczowe dla omawianego zagadnienia staje się tutaj jednak pojęcie „spełnienia warunku gwarancji”. Zgodnie z treścią art. 2 pkt 10 BankFundU dniem spełnienia warunku gwarancji w przypadku banku jest dzień zawieszenia działalności banku wskazany w decyzji Komisji Nadzoru Finansowego, o której mowa w art. 158 ust. 1 lub 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe i ustanowienia zarządu komisarycznego, o ile nie został on ustanowiony wcześniej, oraz wystąpienia do właściwego sądu z wnioskiem o ogłoszenie upadłości lub dzień wystąpienia przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny do właściwego sądu z wnioskiem o ogłoszenie upadłości podmiotu rezydualnego.

W praktyce oznacza to, że ograniczona kwotowo ochrona depozytów gwarantowana przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny występuje tylko w dwóch przypadkach. Po pierwsze w sytuacji, kiedy Komisja Nadzoru Finansowego, w ścisłym porozumieniu z Bankowym Funduszem Gwarancyjnym, decyduje się na wystąpienie do właściwego sądu z wnioskiem o ogłoszenie upadłości banku zagrożonego upadłością. Po drugie, gdy w przypadku zastosowania instrumentów przymusowej restrukturyzacji (przejęcia przedsiębiorstwa bądź instytucji pomostowej) nie dojdzie do zbycia podmiotu w restrukturyzacji albo zastosowanie tych instrumentów nie będzie w ogóle możliwe. Zatem a contrario w sytuacji wydania na podstawie art. 101 ust. 7 BankFundU przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny decyzji o wszczęciu wobec banku przymusowej restrukturyzacji albo decyzji o umorzeniu lub konwersji instrumentów kapitałowych lub zobowiązań kwalifikowalnych nie dochodzi do spełnienia warunku gwarancji. Tym samym deponenci, którzy zgromadzili na rachunku bankowym kwotę przekraczającą 100 000 euro lub jej równowartość nie zostają pozbawieni środków powyżej kwoty gwarantowanej przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny, ponieważ, co do zasady, pozostają one na rachunku bankowym, natomiast w miejsce restrukturyzowanego banku w zakresie praw majątkowych i zobowiązań wchodzi podmiot przejmujący bądź instytucja pomostowa. Środki te pozostają zatem do dyspozycji deponenta, zmienia się wyłącznie podmiot prowadzący rachunek bankow

Autor: dr Rafał Chybiński

Kontakt

Potrzebujesz pomocy?
Skontaktuj się!

Hanna Salera
Of Counsel
Radca prawny, doktroant nauk prawnych.

Wpisana na listę radców prawnych Okręgowej Izby Radców Prawnych we Wrocławiu.

Specjalizuje się w prawie cywilnym, prawie pracy oraz prawie handlowym. W Kancelarii zajmuje się głównie prowadzeniem postępowań sądowych. Wyznaje zasadę volenti non fit iniuria.

Języki: angielski.

Zainteresowania: jeździectwo, sporty outdoorowe, literatura.
Hanna Salera
Legal Assistant
Absolwentka obsługi biznesu, Studentka Prawa

Szczególnie zainteresowana pogłębianiem wiedzy z zakresu prawa handlowego, nowych technologii oraz prawa upadłościowego. Kieruje się poglądem nil mirari, nil indignari, sed intellegere.

Specjalizuje się w komunikacji i kreacji wizerunku w Nowych Mediach.

Języki: angielski, niemiecki, rosyjski

Zainteresowania: joga, rozwój duchowy, ogrodnictwo, muzyka.
Katarzyna Gurgul
Associate
Magister nauk prawnych.

Pogłębia swoją wiedzę w szczególności w obszarze prawa cywilnego, handlowego i gospodarczego. W Kancelarii zajmuje się sprawami z zakresu prawa własności intelektualnej, wyznaje zasadę homo sum et nihil humanum, a me alienum esse puto.

Języki: angielski, niemiecki.

Zainteresowania: joga, literatura, sztuka kulinarna.
Aleksandra Lenartowicz
Associate
Magister nauk prawnych, aplikant radcowski.
Wpisana na listę aplikantów Okręgowej Izby Radców Prawnych we Wrocławiu.

Pogłębia swoją wiedzę w szczególności w obszarze prawa upadłościowego i restrukturyzacyjnego. Zajmuje się obsługą Klienta i przygotowywaniem postepowań sądowych, kieruje się zasadą volenti nihil difficile.

Języki: angielski, niemiecki.

Zainteresowania: literatura, grafika, joga.
dr Krzysztof Mularczyk
Senior Associate
Prawnik, wykładowca akademicki, doktor nauk prawnych

Specjalizuje się w prawie cywilnym oraz prawie handlowym. W Kancelarii zajmuje się głównie obsługą przedsiębiorców. Wyznaje zasadę Ius est ars boni et aequi.

Język: Angielski

Zainteresowania: historia, piłka nożna, nowe technologie
Aleksandra Ludwiczuk
Senior Associate
Radca Prawny, magister nauk prawnych.

Wpisana na listę radców prawnych Okręgowej Izby Radców Prawnych we Wrocławiu.

Certyfikowany specjalista ds. compliance.

Specjalizuje się w prawie cywilnym, prawie pracy oraz prawie handlowym. W Kancelarii zajmuje się głównie obsługą przedsiębiorców pod kątem zapewnienia zgodności ich działalności z normami, a także wdrażaniem zaleceń i szkoleniami. Reprezentuje pogląd dura lex, sed lex.

Języki: angielski, hiszpański.

Zainteresowania: tenis, joga, ekologia, sztuka kulinarna.
Magdalena Frączkowska
Senior Associate
Radca prawny, doktorant nauk prawnych.

Wpisana na listę radców prawnych Okręgowej Izby Radców Prawnych we Wrocławiu.

Certyfikowany Inspektor Ochrony Danych Osobowych.

Specjalizuje się w prawie cywilnym, prawie pracy oraz prawie handlowym. W Kancelarii zajmuje się głównie zagadnieniami z zakresu ochrony danych osobowych oraz roszczeniami z tytułu walutowych umów kredytowych. Kieruje się poglądem, że hominum causa omne ius constitutum sit

Języki: angielski.

Zainteresowania: literatura kryminalna, ogrodnictwo, tenis.
dr Stanisław Gurgul
Partner
Prawnik i ekonomista, doktor nauk ekonomicznych.

Od lat zajmuje się tworzeniem i likwidacją podmiotów gospodarczych oraz procesami upadłościowymi i restrukturyzacyjnymi. Posiada ogromne doświadczenie w postępowaniach rozjemczych. Kieruje się mottem ubi concordia, ibi victoria.

Autor wielu publikacji z zakresu prawa gospodarczego i ekonomii.

W Kancelarii specjalizuje się w dokonywaniu analiz ekonomicznych oraz wycen przedsiębiorstw. Jest osobą zaufania publicznego z interdyscyplinarną wiedzą. Posiada kilkadziesiąt lat doświadczeń w doradztwie prawnym, ekonomicznym i finansowym, dlatego jest szczególnie predysponowany do spraw koncyliacyjnych.

Języki: angielski, niemiecki, rosyjski, łaciński.

Zainteresowania: numizmatyka, historia, literatura, tenis.
dr Joanna Podczaszy
Managing Partner
Radca prawny, doradca restrukturyzacyjny, doktor nauk prawnych.

Wpisana na listę radców prawnych Okręgowej Izby Radców Prawnych we Wrocławiu.

Wpisana na listę osób posiadających licencję doradcy restrukturyzacyjnego prowadzoną przez Ministra Sprawiedliwości.

Specjalizuje się w prawie gospodarczym z punktem ciężkości na prawo upadłościowe i restukturyzacyjne. Od lat zajmuje się kompleksową obsługą prawną przedsiębiorstw, w szczególności spółek prawa handlowego. Kieruje się zasadą morbum evitare quam curare facilius est, co jest szczególnie doceniane przez Klientów, jest jednak stanowcza i kiedy inne drogi zostają wyczerpane, sprawnie prowadzi procesy sądowe, mogąc się poszczycić wieloma wygranymi.

Nieustannie podnosi swoje kwalifikacje, jest autorem wielu publikacji z zakresu prawa insolwencyjnego i handlowego. Prowadzi badania naukowe związane z istotą długu.

Kieruje Kancelarią i zajmuje się głównie sprawami z zakresu prawa upadłościowego, restukturyzacyjnego, gospodarczego i handlowego.

Języki: angielski, niemiecki.

Zainteresowania: sztuka, historia mody, literatura, tenis.