Odpowiedzialność członków zarządu

W Polsce wciąż najczęściej wybieraną formą prowadzenia działalności gospodarczej jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Wybór ten jest zwykle uzasadniony odmiennym od spółek osobowych uregulowaniem kwestii odpowiedzialności za zobowiązania. Wynika to faktu, że wspólnicy albo akcjonariusze w spółkach kapitałowych nie odpowiadają za zobowiązania spółki. Spółki kapitałowe posiadają osobowość prawną, którą uzyskują z chwilą wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego. Zatem to spółka, własnym majątkiem, odpowiada za zobowiązania. Jednak członkowie zarządu w spółkach kapitałowych nie są całkowicie wolni od ryzyka odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Istnieją bowiem uregulowania, które określają zasady odpowiedzialności członków zarządu wobec wierzycieli spółki.

Odpowiedzialność członków zarządu z art. 299 KSH

Zasadniczą kwestię odpowiedzialności członków zarządu w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością reguluje art. 299 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (dalej jako: KSH). Zgodnie z jego treścią, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Należy jednak podkreślić, że odpowiedzialność członków zarządu nie ma charakteru subsydiarnego. Z taką odpowiedzialnością mamy do czynienia w przypadku spółek osobowych. W przypadku członków zarządu można mówić raczej o odpowiedzialności uzupełniającej. Dotyczy to sytuacji, w których egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna.

Odpowiedzialność członków zarządu z art. 116 Ordynacji Podatkowej

Zasadniczo odmiennie kwestię odpowiedzialności zarządu reguluje ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (dalej jako: OP). Jak wynika z art. 116 § 1 OP, za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, prostej spółki akcyjnej, spółki akcyjnej lub odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu. Dotyczy to sytuacji, podobnie jak w art. 299 § 1 KSH, w której egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna. Warto podkreślić, że ustawodawca taką samą odpowiedzialność nakłada na zarząd spółek kapitałowych w organizacji. Cytowany przepis definitywnie rozszerza katalog podmiotów odpowiadających z zobowiązania publicznoprawne. Zatem z ewentualną odpowiedzialnością uzupełniającą będą musieli również liczyć się członkowie zarządu prostej spółki akcyjnej oraz spółki akcyjnej.

Uwolnienie od odpowiedzialności członków zarządu

W przypadku zobowiązań, zarówno o charakterze cywilnoprawnym, jak i publicznoprawnym, istnieje możliwość uwolnienia od odpowiedzialności przez członków zarządu. Możliwość taką przewiduje treść art. 299 § 2 KSH oraz art 116 § 1 OP. Członek zarządu może uwolnić się od odpowiedzialności, jeśli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego. Ewentualnie wydano postanowienie o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu. Innymi okolicznościami uwalniającymi jest brak winy w niezgłoszeniu wniosku o ogłoszenie upadłości. Jak również stwierdzenie, że wierzyciel nie poniósł szkody, mimo pasywności członków zarządu.

Uniknięcie odpowiedzialności w spółkach kapitałowych - skuteczna pomoc - Wrocław

Masz dodatkowe pytania dotyczące unikania odpowiedzialności przez członków zarządu? A może potrzebujesz pełnego wsparcia związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej na każdym etapie? Nasz zespół ekspertów jest gotów pomóc Ci i zapewnić profesjonalną obsługę prawną również w tym zakresie.

Nie czekaj dłużej - skorzystaj z naszych usług.

W razie dalszych pytań, zapraszamy do kontaktu tel: 600 838 883

dr Rafał Chybiński

Spółka z o.o. - tego możesz nie wiedzieć

Podstawowe informacje

Spółka z o.o. jest jedną z trzech, obok prostej spółki akcyjnej oraz spółki akcyjnej, spółek kapitałowych, które przewiduje polskie prawo. Warto podkreślić, że struktura prawna, procedura powstawania oraz wszelkie inne kwestie. Dotyczące różnych spółek, w tym spółki z o.o., zostały zawarte w ustawie z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (dalej jako: ksh). Zgodnie z treścią art. 151 § 1 ksh, spółka z o.o. może być utworzona przez jedną albo więcej osób. W każdym celu prawnie dopuszczalnym, z zastrzeżeniem, iż nie może być ona zawiązana przez inną jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.

Udziały

Jak wynika z brzmienia art. 152 ksh, kapitał zakładowy spółki dzieli się na udziały o równej albo nierównej wartości nominalnej. Przy czym wartość nominalna udziału nie może być niższa niż 50 złotych. Ponadto to z treści umowy ma wynikać, czy wspólnik może mieć tylko jeden, czy więcej udziałów. Ustawodawca jednocześnie zastrzega, że jeśli wspólnik może mieć więcej niż jeden udział, wówczas wszystkie udziały w kapitale zakładowym powinny być równe i są niepodzielne.

Co to oznacza w praktyce? Załóżmy, że umowa spółki przewiduje, że wspólnicy mogą mieć tylko jeden udział. Kapitał zakładowy spółki będzie wynosił 5000 złotych. Jeśli spółka będzie posiadała 4 wspólników, to każdy z nich będzie mógł mieć udział o inne wartości nominalnej (np. Wspólnik 1 ma udział o wartości 2500 złotych. Wspólnik 2 o wartości 1500 złotych, a Wspólnik 3 i 4 o wartości 500 złotych). Ponadto każdy ze wspólników może przenieść część swojego udziału.

W sytuacji, kiedy umowa spółki mówi, że wspólnicy mogą posiadać więcej niż jeden udział, każdy z udziałów musi być tej samej wartości nominalnej. Załóżmy ponownie, że kapitał zakładowy spółki wynosi 5000 złotych, a wartość nominalna jednego udziału będzie wynosiła 100 złotych. Każdy z czterech wspólników może posiadać inną liczbę udziałów. Wspólnik 1 może mieć 25 udziałów, Wspólnik 2 - 15 udziałów, a Wspólnik 3 i 4 po 5 udziałów. Należy zastrzec, że wówczas wspólnik może przenieść wyłącznie cały udział, bowiem są one niepodzielne.

Zawarcie umowy na portalu S24

Zgodnie z treścią art. 157(1) ksh umowa spółki z o.o. może być również zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy, co wymaga wypełnienia formularza umowy udostępnionego w systemie teleinformatycznym i opatrzenia umowy kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym. Warto jednak dostrzec istotną modyfikację wymogów w zakresie wkładu na pokrycie kapitału zakładowego. Zgodnie z treścią art. 158 § 1(1) ksh w przypadku spółki, której umowę zawarto przy wykorzystaniu wzorca umowy, na pokrycie kapitału zakładowego wnosi się wyłącznie wkłady pieniężne. Pokrycie kapitału zakładowego powinno nastąpić nie później niż w terminie siedmiu dni od dnia jej wpisu do rejestru.

Zgłoszenie spółki do Krajowego Rejestru Sądowego

Warto podkreślić, że zgodnie z treścią art. 161 § 1 ksh, z chwilą zawarcia umowy spółki powstaje spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji. Dopiero z chwilą wpisu do rejestru staje się ona spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, co wynika wprost z art. 12 ksh. Wpis do Krajowego Rejestru Sądowego wymaga jednak złożenia odpowiedniego wniosku. Od 1 lipca 2021 r. wniosek taki składa się na stronie Portalu Rejestrów Sądowego. Należy zauważyć, że to na zarządzie spoczywa obowiązek zgłoszenia zawiązania spółki w celu wpisania jej do Krajowego Rejestru Sądowego. Wniosek o wpis spółki do rejestru podpisują wszyscy członkowie zarządu. Warto pamiętać, że od 1 lipca 2021 r. do wniosku nie dołącza się aktów notarialnych w formie pisemnej, a jedynie wskazuje się numer, pod którym zostały zamieszczone w Centralnym Repozytorium Elektronicznych Wypisów Aktów Notarialnych.

Spółka z o.o. - rejestracja

Co do zasady czas na dokonanie zgłoszenia zawiązania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wynosi 6 miesięcy licząc od dnia zawarcia umowy spółki. W przypadku zawiązania spółki za pomocą portalu S24, czas ten zostaje znacznie skrócony i wynosi 7 dni. Należy pamiętać, że w razie niedochowania powyższych terminów spółka ulega rozwiązaniu.

Prosta spółka akcyjna lepszym wyborem niż spółka z o.o.?

Co warto wiedzieć o prostej spółce akcyjnej?

Prosta spółka akcyjna została wprowadzona do polskiego porządku prawnego 1 lipca 2021 r. na mocy ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy. Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw. Warto podkreślić, że spółka ta stanowi swoistą hybrydę spółki akcyjnej oraz spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Jednak najwięcej cech wspólnych posiada z tą drugą. Głównie ze względu na dużo mniej restrykcyjne warunki księgowo-prawne. Jest dużo łatwiejszą i tańszą spółką niż spółka akcyjna, zarówno jeśli chodzi o etap jej zakładania, jak i dalszego prowadzenia. Oznacza to, że prosta spółka akcyjna może stać się realnym konkurentem dla spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Wkłady wspólników

Warto podkreślić, że zgodnie z treścią art. 14 ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (ksh) przedmiotem wkładu niepieniężnego nie może być prawo niezbywalne. Jak również świadczenie pracy bądź usług, co stanowi swoistą zasadę w przypadku spółek kapitałowych. Jednak zgodnie z art. 300(2) §2 ksh wkładem niepieniężnym na pokrycie akcji w prostej spółce akcyjnej może być wszelki wkład mający wartość majątkową. W szczególności świadczenie pracy lub usług.

Tym samym ustawodawca w przypadku prostej spółki akcyjnej wyróżnia dwa rodzaje wkładów pod kątem ich przeznaczenia na kapitał akcyjny. Ostatecznie bowiem wkłady niepieniężne (tj. praca, świadczenie usług) nie mogą podnosić wysokości kapitału akcyjnego. Jednak mogą być wkładem na pokrycie akcji. Warto także zaznaczyć, iż w przypadku prostej spółki akcyjnej minimalny kapitał akcyjny powinien wynosić co najmniej 1 złoty, z kolei w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością kapitał zakładowy powinien wynosić co najmniej 5000 złotych.

Rejestracja spółki a wkład

W przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie istnieje możliwość zarejestrowania spółki zanim zostanie wniesiony cały wkład na pokrycie kapitału zakładowego. Odmiennie wygląda to w przypadku prostej spółki akcyjnej, w której wystarczy wniesienie wkładu o wartości 1 zł. Zgodnie z treścią art. 300(9) §1 ksh wkłady powinny zostać wniesione do prostej spółki akcyjnej w całości w ciągu trzech lat od dnia wpisu spółki do rejestru. Oczywiście celem takiej regulacji jest umożliwienie uruchomienia własnej działalności nie dysponując żadnymi środkami. Jednak nie stanowi to o przewadze prostej spółki akcyjnej nad spółką z ograniczoną odpowiedzialnością. Trudno bowiem wyobrazić sobie prowadzenie działalności gospodarczej bez żadnego zaplecza finansowego. Dodatkowo, co również warto podkreślić, prosta spółka akcyjna jest stosunkowo nowym tworem prawnym, a tym samym koszty obsługi czy doradztwa prawnego będą dużo droższe niż w przypadku dobrze znanej już wszystkim spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Ustąpienie akcjonariusza ze spółki

Zgodnie z treścią art. 300(50) §1 ksh na żądanie akcjonariusza sąd może orzec jego ustąpienie ze spółki, jeżeli zachodzi ważna przyczyna uzasadniona stosunkami między akcjonariuszami lub między spółką a akcjonariuszem ustępującym, skutkująca rażącym pokrzywdzeniem akcjonariusza ustępującego. W praktyce może oznaczać to, że w razie zaistnienia sporu pomiędzy akcjonariuszami oraz posiadania przez spółkę trudnego do zbycia aktywa (np. oprogramowania), istnieje obawa przerzucenia odpowiedzialności osobistej na akcjonariuszy. Tym samym byłoby to pewnym wyjątkiem od immanentnej zasady spółek kapitałowych, tj. ograniczenia odpowiedzialności wspólników do wysokości wniesionego wkładu. Dzieje się tak ze względu na treść art. 300(50) §4 ksh, wedle której za zapłatę ceny wykupu spółka i akcjonariusze, przeciwko którym wytoczono powództwo, odpowiadają solidarnie.

Kwestie podatkowe

Warto podkreślić, że ustawodawca nie przewidział preferencyjnych zasad opodatkowania dla prostej spółki akcyjnej. Tym samym nie wypada ona korzystniej niż spółka z ograniczoną odpowiedzialnością także w tym aspekcie prowadzenia działalności gospodarczej. W razie wniesienia wkładu niepieniężnego, wspólnik wnoszący wkład będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego. Dokładnie tak jak w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Prosta spółka akcyjna - Wrocław

Jeśli masz pytania dotyczące prostej spółki akcyjnej lub potrzebujesz dodatkowej pomocy, skontaktuj się z nami już teraz. Nasz zespół ekspertów jest gotów pomóc Ci i zapewnić profesjonalne wsparcie.