Spółka z o.o. - tego możesz nie wiedzieć

Podstawowe informacje

Spółka z o.o. jest jedną z trzech, obok prostej spółki akcyjnej oraz spółki akcyjnej, spółek kapitałowych, które przewiduje polskie prawo. Warto podkreślić, że struktura prawna, procedura powstawania oraz wszelkie inne kwestie dotyczące spółek, w tym spółki z o.o., zostały zawarte w ustawie z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (dalej jako: ksh). Zgodnie z treścią art. 151 § 1 ksh, spółka z o.o. może być utworzona przez jedną albo więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym, z zastrzeżeniem, iż nie może być ona zawiązana przez inną jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.

Udziały

Jak wynika z brzmienia art. 152 ksh, kapitał zakładowy spółki dzieli się na udziały o równej albo nierównej wartości nominalnej, przy czym wartość nominalna udziału nie może być niższa niż 50 złotych. Ponadto to z treści umowy ma wynikać, czy wspólnik może mieć tylko jeden, czy więcej udziałów. Ustawodawca jednocześnie zastrzega, że jeśli wspólnik może mieć więcej niż jeden udział, wówczas wszystkie udziały w kapitale zakładowym powinny być równe i są niepodzielne. Co to oznacza w praktyce? Załóżmy, że umowa spółki przewiduje, że wspólnicy mogą mieć tylko jeden udział, a kapitał zakładowy spółki będzie wynosił 5000 złotych. Jeśli spółka będzie posiadała 4 wspólników, to każdy z nich będzie mógł mieć udział o inne wartości nominalnej (np. Wspólnik 1 ma udział o wartości 2500 złotych, Wspólnik 2 o wartości 1500 złotych, a Wspólnik 3 i 4 o wartości 500 złotych). Ponadto każdy ze wspólników może przenieść część swojego udziału. Natomiast w sytuacji, kiedy umowa spółki stanowi, że wspólnicy mogą posiadać więcej niż jeden udział, wówczas każdy z udziałów musi być tej samej wartości nominalnej. Załóżmy ponownie, że kapitał zakładowy spółki wynosi 5000 złotych, a wartość nominalna jednego udziału będzie wynosiła 100 złotych. Każdy z czterech wspólników może posiadać inną liczbę udziałów (Wspólnik 1 może mieć 25 udziałów, Wspólnik 2 - 15 udziałów, a Wspólnik 3 i 4 po 5 udziałów). Należy zastrzec, że wówczas wspólnik może przenieść wyłącznie cały udział, bowiem są one niepodzielne.

Zawarcie umowy na portalu S24

Zgodnie z treścią art. 157(1) ksh umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może być również zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy, co wymaga wypełnienia formularza umowy udostępnionego w systemie teleinformatycznym i opatrzenia umowy kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym. Warto jednak dostrzec istotną modyfikację wymogów w zakresie wkładu na pokrycie kapitału zakładowego. Zgodnie z treścią art. 158 § 1(1) ksh w przypadku spółki, której umowę zawarto przy wykorzystaniu wzorca umowy, na pokrycie kapitału zakładowego wnosi się wyłącznie wkłady pieniężne. Pokrycie kapitału zakładowego powinno nastąpić nie później niż w terminie siedmiu dni od dnia jej wpisu do rejestru.

Zgłoszenie spółki do Krajowego Rejestru Sądowego

Warto podkreślić, że zgodnie z treścią art. 161 § 1 ksh, z chwilą zawarcia umowy spółki powstaje spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji. Dopiero z chwilą wpisu do rejestru staje się ona spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, co wynika wprost z art. 12 ksh. Wpis do Krajowego Rejestru Sądowego wymaga jednak złożenia odpowiedniego wniosku. Od 1 lipca 2021 r. wniosek taki składa się na stronie Portalu Rejestrów Sądowego. Należy zauważyć, że to na zarządzie spoczywa obowiązek zgłoszenia zawiązania spółki w celu wpisania jej do Krajowego Rejestru Sądowego. Wniosek o wpis spółki do rejestru podpisują wszyscy członkowie zarządu. Warto pamiętać, że od 1 lipca 2021 r. do wniosku nie dołącza się aktów notarialnych w formie pisemnej, a jedynie wskazuje się numer, pod którym zostały zamieszczone w Centralnym Repozytorium Elektronicznych Wypisów Aktów Notarialnych.

Rejestracja

Co do zasady czas na dokonanie zgłoszenia zawiązania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wynosi 6 miesięcy licząc od dnia zawarcia umowy spółki. W przypadku zawiązania spółki za pomocą portalu S24, czas ten zostaje znacznie skrócony i wynosi 7 dni. Należy pamiętać, że w razie niedochowania powyższych terminów spółka ulega rozwiązaniu.

Formy prawne prowadzenia działalności gospodarczej

Dlaczego to takie ważne?

Osoby mające w planach założenie własnego biznesu często nie zdają sobie sprawy z iloma ważnymi decyzjami przyjdzie im zmierzyć się jeszcze na pierwszych etapach poprzedzających rozpoczęcie działalności gospodarczej. Jedną z kluczowych kwestii, które należy dokładnie przeanalizować jest dobranie najbardziej optymalnej formy prawnej, w taki sposób by była ona najbardziej dostosowana do charakteru tejże działalności. Forma ta staje tym samym strukturą organizacyjno-prawną, która determinuje kwestie wewnętrzne funkcjonowania spółki, w tym majątkowe oraz organizacyjne, jak również wpływa na jej zewnętrzne stosunki prawne. Należy w tym miejscu podkreślić, iż spółka jest jedną z możliwych struktur organizacyjno-prawnych, bowiem istnieją również inne, jak np. przedsiębiorca indywidualny, spółdzielnia czy nawet stowarzyszenie oraz fundacja, które rownież mogą prowadzić działalność gospodarczą.

Czym jest spółka?

Zanim zostaną zaprezentowane kwestie związane z wadami i zaletami prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki, należy pokrótce wyjaśnić czym w ogóle jest spółka i jakie jej rodzaje są przewidziane przez polskie prawo. Przez spółkę można rozumieć pewną wspólnotę prawną o charakterze prywatnoprawnym zawiązaną przez określoną liczbę osób w formie umowy dla realizacji z góry zdefiniowanego celu. Polski ustawodawca daje możliwość utworzenia spółki cywilnej, jawnej, partnerskiej, komandytowej, komandytowo-akcyjnej, z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjnej oraz prostej spółki akcyjnej, która została wprowadzona do polskiego porządku prawnego 1 lipca 2021 r. Poza spółką cywilną wszystkie pozostałe zostały uregulowane w jednej ustawie, tj. w ustawie z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych.

Spółka osobowa czy kapitałowa?

Jeśli udało się już podjąć decyzję w sprawie prowadzenia działalności gospodarczej właśnie w formie spółki, należy zastanowić się także nad kolejną kwestią. Warto zdać sobie bowiem sprawę, iż różnorodność spółek nie jest kwestią przypadku czy nadgorliwością ustawodawcy, a wybór jednej z nich nie powinien być podyktowany dopełnieniem firmy w celu uzyskania dobrze brzmiącej nazwy. Należy zatem zastanowić się, czy chcemy oprzeć naszą działalność gospodarczą na spółce kapitałowej bądź osobowej. Do spółek kapitałowych zaliczamy: spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, prostą spółkę akcyjną oraz spółkę akcyjną. Z kolei spółkami osobowymi są: spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa oraz spółka komandytowo-akcyjna. Zasadniczą różnicą między spółką kapitałową a osobową jest, w dużym uproszczeniu, kwestia odpowiedzialności majątkowej. W przypadku spółek osobowych wspólnicy będą bowiem ponosić odpowiedzialność solidarną ze spółką w sytuacji bezskutecznej egzekucji z majątku spółki. Z kolei w przypadku prowadzenia spółki kapitałowej wspólnicy, którzy wnieśli wkłady, nie będą ponosili odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Członkowie zarządu takich spółek również, co do zasady, będą od takiej odpowiedzialności uwolnieni, jeśli dopełnią wszystkich wymaganych prawem obowiązków, jak np. zgłoszenie we właściwym terminie wniosku i ogłoszenie upadłości.

Wady i zalety spółki kapitałowej

Oprócz zasadniczej korzyści z prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki kapitałowej jaką jest ograniczenie odpowiedzialności majątkowej, do zalet tych form prawnych można zaliczyć:

łatwiejsze pozyskanie wsparcia finansowego poprzez wprowadzenie nowego wspólnika w zamian za dofinansowanie bądź dostarczenie know-how. Należy bowiem zdawać sobie sprawę, iż w spółce kapitałowej nie ponosimy ryzyka związanego z czynnościami podejmowanymi przez innego wspólnika, czego nie można powiedzieć, np. o spółce jawnej, w której ponosi się odpowiedzialność za działalność wspólnika nawet, kiedy nie miało się o niej świadomości,
odseparowanie sytuacji majątkowej spółki od prywatnej kondycji finansowej poszczególnego wspólnika. Zadłużenia konkretnego wspólnika nie ma bowiem wpływu na funkcjonowanie spółki, a w sytuacji skrajnej może najwyżej dojść do sprzedania jego udziałów.

Z kolei do wad spółek kapitałowych zalicza się:

podwójne opodatkowanie w przypadku wypłaty dywidendy. Spółki kapitałowe są podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych, a wspomniana wypłata dywidendy nie może zostać zaliczona jako koszt uzyskania przychodu. Oczywiście istnieją prawne sposoby optymalizacji podatkowej, które niwelują bądź zmniejszają natężenie tejże wady.
bardziej skomplikowana procedura funkcjonowania. Tym samym wymaga ona od osób decydujących się na prowadzenie biznesu w tej formie pewnej wiedzy. Ponadto spółka kapitałowa musi prowadzić księgi (tzw. pełna księgowość), a to znacząca podnosi koszty jej utrzymania.

Wady i zalety spółki osobowej

Do zalet prowadzeni działalności gospodarczej w formie spółki osobowej można zaliczyć:

brak podwójnego opodatkowania. Należy bowiem podkreślić, że spółka jawna (istnieją pewne wyjątki) oraz spółka partnerska nie są podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych. W przypadku spółki komandytowej oraz spółki komandytowej, które są podatnikami CIT, istnieją prawne możliwości obniżenia obciążeń podatkowych poprzez odliczenie stosunkowego udziału w podatku samej spółki, niwelując/ograniczając znacząco problem podwójnego opodatkowania.
łatwiejszy sposób funkcjonowania spółki osobowej oraz niższe koszty prowadzenia księgowości.

Natomiast wadami są:

problemy związane z sytuacją występująca w razie śmierci jednego ze wspólników bądź ogłoszenia jego upadłości. Okoliczności te stanowią bowiem, co do zasady, przyczynę rozwiązania spółki, a tym samym wprowadzają niepotrzebne zamieszanie w dobrze prosperującą działalność gospodarczą.
obciążenie wspólników obowiązkiem zapłaty składek na ubezpieczenie społeczne, niezależnie od zysków spółki.

Szanowny Użytkowniku!