Upadłość konsumencka - o czym warto pamiętać?

Wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej

Należy pamiętać, iż wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej musi spełniać nie tylko ogólne wymagania dla pism procesowych określone w treści art. 130 ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (dalej jako: kpc), ale również te, uregulowane w przepisach ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (dalej jako: p.u.). Wymogi wniosku o ogłoszenie upadłości zostały ustanowione w treści art. 491(2) ust. 4 p.u. Trzeba jednak zastrzec, iż ustawodawca dokonał rozróżnienia zakresu wymogów, w zależności od tego, czy wnioskodawcą jest dłużnik czy wierzyciel, ponieważ zgodnie z treścią art. 491(2) ust. 5 p.u. jeżeli wniosek o ogłoszenie upadłości zgłasza wierzyciel, przepisów ust. 4 pkt 2 i 4-11 nie stosuje się.  W praktyce oznacza to, że wierzyciel nie musi wskazywać we wniosku, m.in. miejsc, w których znajduje się majątek dłużnika, aktualnego i zupełnego wykaz majątku z szacunkową wyceną jego składników, jak również informacji na temat aktualnej sytuacji majątkowej oraz rodzinnej dłużnika. 

Wymogi formalne wniosku

Do 31 listopada 2021 roku wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej składało się na urzędowym formularzu, który zawierał odpowiednie rubryki celem wprowadzenia wszelkich danych przez wnioskodawcę. Od 1 grudnia 2021 r. zmianie uległa treść art. 491(2) ust. 3 p.u. regulująca wymóg złożenia wniosku na formularzu. Należy tym samym podkreślić, iż wraz z wejściem w życie ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych, pisma procesowe oraz dokumenty wnosi się wyłącznie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe z wykorzystaniem udostępnianych w tym systemie formularzy (art. 216a ust. 1 p.u.), chyba że podmiot uprawniony do złożenia wniosku zalicza się do grona osób wyłączonych od obowiązku składania pism procesowych oraz dokumentów w postaci elektronicznej. Warto zauważyć, że z treści aktualnie obowiązującego art. 491(2) ust. 3 p.u. wynika, że do wniosku o ogłoszenie upadłości i innych pism procesowych oraz dokumentów składanych przez dłużnika stosuje się odpowiednio przepis art. 216aa p.u., a tym samym dłużnicy mogą składać pisma procesowe oraz dokumenty z pominięciem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe, tj. na urzędowym formularzu. Dłużnicy mogą również wnosić wnioski lub składać oświadczenia i dokumenty w biurze podawczym każdego sądu rejonowego, przekazując ustnie treść wniosku lub oświadczenia pracownikowi biura podawczego oraz składając dokumenty sporządzone w postaci papierowej (art. 216aa ust. 2 p.u.). 

Skutki wniesienia wniosku bez użycia formularza

Warto mieć na względzie, iż formularz wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej jest traktowane jako urzędowy formularz, o którym mowa w art. 130(1) kpc. Oznacza to, że jeśli wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej nie zostanie wniesiony na takim formularzu, wówczas przewodniczący wzywa stronę do jego poprawienia lub uzupełnienia w terminie tygodniowym, przesyłając złożony wniosek. Wezwanie powinno zawierać informacje o wszystkich brakach pisma, jak również pouczenie, iż w razie bezskutecznego upływu terminu lub ponownego złożenia pisma dotkniętego brakami przewodniczący zarządza zwrot pisma. Należy jednak pamiętać, że zwrot wniosku nie rodzi żadnych negatywnych skutków dla dłużnika, ponieważ może on w każdym czasie złożyć ponownie wniosek. Warto jednak zwrócić uwagę, iż sytuacja wierzyciela składającego wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej wygląda odmiennie od tej opisanej powyżej. Ewentualny zwrot wniosku może bowiem skutkować utratą przez niego legitymacji do złożenia wniosku, a to za sprawą upływu terminu określonego w treści art. 8 oraz 9 p.u. 

Kiedy wniosek o ogłoszenie upadłości może złożyć wierzyciel?

Zgodnie z treścią art. 8 p.u. wierzyciel będzie mógł złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej wobec osoby fizycznej, która była przedsiębiorcą i zaprzestała prowadzenia  działalności gospodarczej, jeżeli od dnia wykreślenia z właściwego rejestru nie upłynął rok. Normę tę stosuje się w sposób odpowiedni także do osób, które przestały być wspólnikami osobowych spółek handlowych. Ponadto, na co wskazuje art. 9 p.u., wierzyciel może złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej wobec osoby fizycznej, która faktycznie prowadziła działalność gospodarczą, nawet jeśli nie dopełniła obowiązku jej zgłoszenia we właściwym rejestrze, pod warunkiem, że od dnia zaprzestania prowadzenia działalności nie upłynął rok. Wówczas przepisy art. 13, art. 22a, art. 32 ust. 5, art. 36-40 i art. 43 p.u. stosuje się odpowiednio.