W jednym z wcześniejszych wpisów, który możesz przeczytać TUTAJ analizowałem projekt ustawy o zmianie ustawy o obligacjach, na mocy którego do polskiego porządku prawnego miały zostać wprowadzone nowe instrumenty kapitałowe. Dziś możemy z całą pewnością stwierdzić, że analizowane w poprzednim wpisie obligacje będą mogły zostać emitowane przez banki, domy maklerskie, zakłady reasekuracji oraz zakłady ubezpieczeń już od 1 października 2023 r. W związku z tą zmianą legislacyjną warto przyjrzeć się bliżej obligacjom contingentconvertibles (CoCos) i zaprezentować ich działanie, przede wszystkim skupiając się na różnicach między tymi obligacjami a standardowymi obligacjami korporacyjnymi. 

Przechodząc do zagadnienia związanego z obligacjami contingentconvertibles (CoCos) należy podkreślić, iż co do zasady mamy do czynienia z obligacją, tj. instrumentem dłużnym, z którym związane jest wypłacanie kuponu z określoną regularnością. W związku z tym, że mowa tutaj o innowacyjnym instrumencie należy wskazać na istotne różnice w stosunku do „tradycyjnej” obligacji. Przede wszystkim w obligacje contingent convertibles (CoCos) wbudowany został tzw. mechanizm zdarzenia inicjującego, tj. w przypadku zaistnienia tego zdarzenia niejako automatycznie występują w sposób alternatywny dwojakie konsekwencje:

– po pierwsze mechanizm ten może wiązać się, w razie zaistnienia zdarzenia inicjującego, z przymusową konwersją tychże obligacji na akcje;

– po drugie wystąpienie tego zdarzenia może oznaczać również przymusowe (częściowe bądź całkowite) ich umorzenie/odpis, co w praktyce oznacza, iż obligacja ta nie zostanie wykupiona w danym zakresie.

Oczywiście należy podkreślić, iż skutki wystąpienia zdarzenia inicjującego muszą zostać precyzyjnie określone w warunkach emisji. 

Dodatkowo, co należy podkreślić, inaczej niż przy „tradycyjnej” obligacji, została uregulowana kwestia wypłaty odsetek. W praktyce będzie to oznaczało, iż ewentualne niewypłacenie odsetek z obligacji contingent convertibles (CoCos) nie jest prawnie sankcjonowane. Doświadczenia zachodnioeuropejskie względem wypłaty kuponu pokazują, iż europejskie banki nie decydowały się na ich wstrzymanie przy jednoczesnym braku wypłaty dywidend akcjonariuszom, co zapewne wpłynie na decyzje biznesowe inwestorów instytucjonalnych.

Kontynuując szczegółową analizę obligacji contingent convertiblesnależy wyróżnić następujące klauzule tego instrumentu kapitałowego:

odroczenie stanowi jedną z istotniejszych cech nowych obligacji contingent convertibles (CoCos) i dotyczy zagadnienia potencjalnej wypłaty odsetek związanych z ich posiadaniem. Ich wypłata jest bowiem determinowana przez dostępność środków przeznaczonych na tenże cel. W razie ewentualnych problemów emitenta wypłata nie następuje, a to nie wywołuje żadnych negatywnych konsekwencji prawnych (inwestorzy nie mają żadnych roszczeń wobec emitenta). Należy także podkreślić, iż emisja tychże instrumentów daje w rzeczywistości dowolność w zakresie płatności kuponowej, ponieważ nawet jeśli sytuacja ekonomiczna pozwala na wypłatę, ta może nie nastąpić, co uwypukla kapitałowy charakter tegoż instrumentu. 

głębokie podporządkowanie oznacza, iż w przypadku zaliczenia obligacji contingent convertibles (CoCos) do kapitału dodatkowego Tier I banku, w razie jego niewypłacalności ewentualne roszczenia posiadaczy tychże obligacji będą zaspokajane praktycznie na samym końcu z pierwszeństwem wyłącznie przed akcjonariuszami. Doświadczenia restrukturyzowanego niedawno banku Credit Suisse pokazują jednak, iż zasada ta została przełamana, ponieważ obligacje CoCos zostały umorzone przed akcjami banku, co może mieć zasadniczy wpływ na zaufanie potencjalnych inwestorów. 

wieczystość jest immanentną cechą obligacji contingent convertibles (CoCos). Dodatkowo postanowienia zawarte w warunkach emisji nie mogą w żaden sposób zachęcać emitenta do ich wykupu, np. poprzez sugerowanie inwestorom, iż obligacja ta zostanie wykupiona. Istnieje oczywiście możliwość wcześniejszego wykupu przez emitenta (nie przez inwestora), ale dzieje się to wyłącznie za zezwoleniem organu nadzoru. 

mechanizm warunkowej konwersji oraz umorzenia stanowi w rzeczywistości bardzo istotną cechę obligacji contingent convertibles(CoCos), ponieważ jego działanie może, w razie wystąpienia problemów w banku, zniwelować je i tym samym przywrócić prawidłowe działanie bez konieczności wszczynania przymusowej restrukturyzacji. Tym samym w razie wystąpienia zdarzenia inicjującego, tj. w razie spadku poziomu kapitału podstawowego poniżej 5,125% (low-trigger CoCos) lub 7% (high-trigger CoCos) dokonuje się konwersja obligacji na akcje lub całkowite lub częściowe ich umorzenie (co było podkreślane na początku tekstu). 

Klauzule opisane powyżej determinują tak naprawdę skomplikowany charakter tychże obligacji. Ich działanie oraz zastosowanie zgodnie z wymogami ustalonymi w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012 oraz ustawie z dnia 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji zostanie zaprezentowane w następnym wpisie. 

Autor: dr Rafał Chybiński