Jak odzyskać dług od osoby, która ogłosiła upadłość konsumencką?

Skutki ogłoszenia upadłości konsumenckiej 

Na samym początku niniejszego wpisu warto podkreślić, iż zgodnie z treścią art. 57 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (dalej jako: p.u.) z momentem ogłoszenia upadłości konsumenckiej upadły jest obowiązany wskazać i wydać syndykowi cały swój majątek. Powinien również wydać dokumenty dotyczące jego działalności, majątku oraz rozliczeń. W szczególności księgi rachunkowe, inne ewidencje prowadzone dla celów podatkowych i korespondencję. Ponadto, jak wynika z brzmienia art. 75 ust. 1 p.u., z dniem ogłoszenia upadłości upadły traci prawo zarządu. Traci również możliwość korzystania z mienia wchodzącego do masy upadłości i rozporządzania nim. Czynności prawne upadłego dotyczące mienia wchodzącego do masy upadłości są nieważne (art. 77 ust. 1 p.u.). Oznacza to, że upadły nie może już od momentu ogłoszenia upadłości zaspokajać swoich wierzycieli. Jak to przekłada się na praktykę?

Zgłaszanie wierzytelności - czyli jak odzyskać dług

Zgodnie z treścią art. 236 ust. 1 p.u., wierzyciel osobisty upadłego chcący uczestniczyć w postępowaniu upadłościowym, jeżeli niezbędne jest ustalenie jego wierzytelności, powinien w terminie oznaczonym w postanowieniu o ogłoszeniu upadłości zgłosić syndykowi swoją wierzytelność za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe. Nie dotyczy to jednak grupy wierzycieli, o których mowa w art. 216aa ust. 1 p.u. Mogą oni bowiem wnosić pisma procesowe o

Oznacza to, że aby odzyskać swoją wierzytelność niezbędne jest podjęcie określonych czynności procesowych uregulowanych w prawie upadłościowym. Jest to jedyny sposób na odzyskanie swojej wierzytelności osobistej, która przysługiwała w stosunku do upadłego. Należy o tym pamiętać, ponieważ niedopełnienie tego obowiązku może prowadzić do wygaśnięcia tejże wierzytelności. Warto także wspomnieć, iż zgodnie z treścią art. 239a p.u., zgłoszenie wierzytelności przerywa bieg terminu przedawnienia. Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia biegnie on na nowo. Od dnia następującego po dniu uprawomocnienia się postanowienia o zakończeniu albo umorzeniu postępowania upadłościowego.

Jakie są wymogi formalne zgłoszenia wierzytelności?

Jak wynika z ogólnej zasady, która wynika z treści art. 216a p.u., w postępowaniu upadłościowym pisma procesowe oraz dokumenty wnosi się wyłącznie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Obsługuje on postępowanie sądowe z wykorzystaniem udostępnianych w tym systemie formularzy. Ponadto, co należy wyraźnie podkreślić, pisma oraz dokumenty niewniesione za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe nie wywołują skutków prawnych, jakie ustawa wiąże z wniesieniem pisma albo dokumentu do sądu, tymczasowego nadzorcy sądowego, zarządcy przymusowego, syndyka albo organu, do którego przepisy o syndyku stosuje się odpowiednio, o czym poucza się wnoszącego pismo albo dokument. Natomiast w obowiązku tego zostali wyłączeni:

Wierzyciele ci mogą wnosić pisma procesowe oraz dokumenty z pominięciem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe (tj. w formie papierowej). Mogą również wnosić wnioski lub składać oświadczenia i dokumenty w biurze podawczym każdego sądu rejonowego. Kolejnym sposobem jest przekazanie ustnie treść wniosku lub oświadczenia pracownikowi biura podawczego oraz złożenie dokumentów sporządzonych w postaci papierowej (art. 216aa ust. 1 i 2 p.u.).

W jakim terminie trzeba zgłosić wierzytelność, aby odzyskać dług?

Zgodnie z ogólną dyspozycją wynikającą z art. 236 ust. 1 p.u. wierzyciel osobisty upadłego powinien zgłosić swoją wierzytelność w terminie oznaczonym w postanowieniu o ogłoszeniu upadłości. Jednak, jak zostało uregulowane w art. 491(5) ust. 1 pkt 3 p.u., termin ten wynosi 30 dni od dnia obwieszczenia postanowienia o ogłoszeniu upadłości w Krajowym Rejestrze Zadłużonych. Należy jednak pamiętać, że zgodnie z treścią art. 235 ust. 1 p.u. wierzyciel, który zgłosił wierzytelność po upływie terminu wyznaczonego do zgłaszania wierzytelności, ponosi zryczałtowane koszty postępowania upadłościowego. Wynikające z tego zgłoszenia. Nawet jeżeli opóźnienie powstało bez jego winy, w wysokości stanowiącej równowartość 15% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w trzecim kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Wyjątkiem jest sytuacja gdy zgłoszenie wierzytelności po upływie terminu jest wynikiem dokonania przez syndyka korekty deklaracji lub innego tego typu dokumentu obejmującego rozliczenie.

Jaki majątek zostanie przejęty w upadłości konsumenckiej?

Czym jest masa upadłości

Zgodnie z treścią art. 62 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (dalej jako: p.u.) w skład masy upadłości wchodzi majątek należący do upadłego w dniu ogłoszenia upadłości. Dodatkowo nabyty przez upadłego w toku postępowania upadłościowego, z wyjątkami określonymi w art. 63-67a. p.u. Należy podkreślić, iż upadły z chwilą ogłoszenia upadłości nie traci zdolności do czynności prawnych. Jedynie określone jego czynności prawne względem składników masy upadłości będą bezskuteczne bądź nieważne. Ze względu na cel objęcia ochroną masy upadłości, którym jest zapewnienie zaspokojenia wierzycieli. 

Jaki majątek zostanie przejęty w upadłości konsumenckiej?

Jak zostało już podkreślone wyżej, zgodnie z treścią art. 62 p.u. w skład masy upadłości wchodzi majątek należący do upadłego w dniu ogłoszenia upadłości. Jak również nabyty przez upadłego w toku postępowania upadłościowego, z wyjątkami określonymi w art. 63-67a. p.u. Warto podkreślić, iż ustalanie składu masy upadłości jest uzależnione od tego, kiedy został złożony wniosek o ogłoszenie upadłości. W dzisiejszym wpisie analizie poddana zostanie aktualna procedura, tj. stosowana do wniosków złożonych od 1 grudnia 2021 r. Zgodnie ze zmienionym brzmieniem art. 69 ust. 1 p.u., ustalenie składu masy upadłości na dzień ogłoszenia upadłości następuje przez sporządzenie w systemie teleinformatycznym obsługującym postępowanie sądowe według wzorca udostępnionego w tym systemie spisu objętych przez syndyka ruchomości, nieruchomości, środków pieniężnych oraz przysługujących upadłemu praw majątkowych, a także przez sporządzenie spisu należności.

Ponadto, jeżeli syndyk na podstawie ksiąg upadłego oraz dokumentów bezspornych ustali, że w skład masy upadłości wchodzą ruchomości, nieruchomości oraz środki pieniężne, których syndyk nie objął, sporządza ich spis, wskazując, których składników masy nie objął na skutek czynności bezskutecznych (art. 69 ust. 2 p.u.). Warto podkreślić, iż syndyk sporządza te spisy na bieżąco, w miarę ustalania składu masy upadłości i obejmowania składników majątku wchodzących w skład masy upadłości, jak również usuwa błędnie wpisane pozycje. Kończąc ustalania składu masy upadłości syndyk składa spis inwentarza obejmujący raporty ze sporządzonych według stanu na dzień ogłoszenia upadłości spisów. Warto zwrócić uwagę na pewną odrębność, która występuje w uproszczonej upadłości konsumenckiej. Mianowicie w trakcie tego postępowania syndyk prowadzi akta w systemie teleinformatycznym. Załączane są do akt sądowych dopiero po jego zakończeniu.

Co nie wchodzi do masy upadłości?

Wyłączenia z masy upadłości zostały przez ustawodawcę uregulowane w art. 63-67a p.u. Zasadniczo, zgodnie z treścią art. 63 p.u., do masy upadłości nie wchodzi:

  1. mienie, które jest wyłączone od egzekucji według przepisów ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego;
  2. wynagrodzenie za pracę upadłego w części niepodlegającej zajęciu; 
  3. kwota uzyskana z tytułu realizacji zastawu rejestrowego lub hipoteki. Oczywiście jeżeli upadły pełnił funkcję administratora zastawu lub hipoteki, w części przypadającej zgodnie z umową powołującą administratora pozostałym wierzycielom; 
  4. środki pieniężne znajdujące się na rachunku będącym przedmiotem blokady rachunku podmiotu kwalifikowanego w rozumieniu art. 119zg pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa.

Ponadto w przypadku ogłoszenia upadłości osoby fizycznej, na której utrzymaniu:

  1. nie pozostają inne osoby, do masy upadłości nie wchodzi także: część dochodu upadłego, która łącznie z dochodami wyłączonymi z masy upadłości na podstawie przytoczonego wyżej art. 63 ust. 1 p.u. odpowiada iloczynowi liczby osób pozostających na utrzymaniu upadłego oraz upadłego i 150% kwoty określonej w art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej;
  2. pozostają inne osoby, do masy upadłości nie wchodzi także: część dochodu upadłego, która łącznie z dochodami wyłączonymi z masy upadłości na podstawie przytoczonego wyżej art. 63 ust. 1 p.u. odpowiada iloczynowi liczby osób pozostających na utrzymaniu upadłego oraz upadłego i 150% kwoty określonej w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej;

Wyłączenia z masy upadłości

Jak wynika z treści art. 70 p.u., składniki mienia nienależące do majątku upadłego podlegają wyłączeniu z masy upadłości. Należy jednak pamiętać o regulacji, która stanowi lex specialis w stosunku do wyżej wyrażonej zasady. Zgodnie z brzmieniem art. 70(1) p.u. przepisów o wyłączeniu z masy upadłości nie stosuje się do rzeczy, wierzytelności i innych praw majątkowych przeniesionych przez upadłego na wierzyciela w celu zabezpieczenia wierzytelności. Do przedmiotów tych oraz do zabezpieczonych w ten sposób wierzytelności stosuje się odpowiednio przepisy ustawy dotyczące zastawu i wierzytelności zabezpieczonych zastawem. Dodatkowo art. 71 p.u reguluje sytuacje, w których dochodzi do zbycia mienia (zarówno przez upadłego, jak i przez syndyka). podlegającego wyłączeniu. Osoba, której przysługuje uprawnienie do żądania wydania mienia wyłączonego z masy upadłości, realizuje swoje prawo poprzez złożenie wniosku o wyłączenie z masy upadłości w toku postępowania upadłościowego. 

Skutki ogłoszenia upadłości konsumenckiej

O czym należy pamiętać?

Decyzja w kwestii złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej często, ze względu na strach przed nieznanym, bywa odkładana w czasie. Stan ten ostatecznie nie wpływa to pozytywnie na sytuację majątkową osoby zadłużonej i prowadzi do niepotrzebnych napięć, które uniemożliwiają codzienne życie. Dlatego tak ważnym jest posiadać odpowiednią wiedzę co do skutków ogłoszenia upadłości. Skutki te nie dotykają wyłącznie sfery majątkowej. Ich zakres wkracza bowiem także w sferę prywatną, obligacyjną oraz majątkową małżeńską, co wywiera bezpośrednie skutki również wobec współmałżonka potencjalnego upadłego. Należy także pamiętać, iż ogłoszenie upadłości konsumenta nie pozostaje bez wpływu na toczące się z jego udziałem postępowania sądowe, sądowoadministracyjne oraz administracyjne. 

Skutki ogłoszenia upadłości konsumenckiej co do osoby upadłego

Zgodnie z treścią art. 57 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (dalej jako: p.u.) z momentem ogłoszenia upadłości konsumenckiej upadły jest obowiązany wskazać i wydać syndykowi cały swój majątek, jak również wydać dokumenty dotyczące jego działalności, majątku oraz rozliczeń, w szczególności księgi rachunkowe, inne ewidencje prowadzone dla celów podatkowych i korespondencję. Wykonanie tego obowiązku upadły potwierdza w formie oświadczenia na piśmie, które składa sędziemu-komisarzowi. Niezwykle istotne dla upadłego jest przestrzeganie obowiązku wynikającego z przytoczonego wyżej przepisu, ponieważ ewentualne jego naruszenie może rodzić określone w art. 491(10) ust. 2 p.u. konsekwencje. Zgodnie z treścią tego przepisu jeżeli upadły nie wskaże lub nie wyda syndykowi całego majątku, niezbędnych dokumentów lub w inny sposób nie wykonuje ciążących na nim obowiązków, sąd, z urzędu albo na wniosek syndyka lub wierzyciela, po wysłuchaniu upadłego, syndyka, a w razie potrzeby także wierzycieli, umarza postępowanie, chyba że uchybienie przez upadłego ciążącym na nim obowiązkom nie jest istotne lub przeprowadzenie postępowania jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi. Warto jednak w tym miejscu przytoczyć również treść art. 491(10) ust. 3 p.u., zgodnie z którą sąd nie umarza postępowania, jeżeli umorzenie postępowania mogłoby skutkować pokrzywdzeniem wierzycieli albo w sytuacji, w której postępowanie zostało wszczęte na wniosek wierzyciela (art. 491(10) ust. 5 p.u.). Należy jednak przy tym pamiętać na rozbieżności wynikające z charakteru postępowań konsumenckich uproszczonych, w których nie ma sędziego-komisarza - odpada zatem obowiązek dotyczący składania oświadczenia na piśmie. Ponadto, na co wskazuje treść art. 57 ust. 2 p.u., upadły jest obowiązany udzielać sędziemu-komisarzowi i syndykowi wszelkich potrzebnych wyjaśnień dotyczących swojego majątku.

Zwykłe czynności życia codziennego a masa upadłości

Należy zwrócić uwagę na rozgraniczenie czynności dotyczących masy upadłości od tych, które upadły może dokonywać samodzielnie, tj. spraw, które nie są dokonywane przez syndyka w imieniu własnym na rachunek upadłego (a contrario art. 160 ust. 1 p.u.). Często zakres zastosowania normy wynikającej, chociażby z literalnego brzmienia art. 77, może rodzić uzasadnione wątpliwości interpretacyjne. Jak wynika z wyżej przytoczonego przepisu, czynności prawne upadłego dotyczące mienia wchodzącego do masy upadłości są nieważne. Może to zatem budzić kłopoty ze zrozumieniem celu upadłości konsumenckiej, którym nie jest na pewno uniemożliwienie upadłemu, przez czas trwania postępowania upadłościowego, normalnego, codziennego funkcjonowania, w tym opłacania rachunków za gaz czy energię elektryczną. Należy postulować za takim rozumieniem przepisów regulujących upadłość konsumencką, które pozwoli w procesie ich stosowania na rozróżnienie zwykłych czynności życia codziennego od czynności dotyczących masy upadłości. 

Skutki ogłoszenia upadłości konsumenckiej co do masy upadłego

Warto podkreślić, że ogłoszenie upadłości wpływa w sposób zasadniczy na majątek upadłego. Jak wynika z treści art. 75 ust. 1 p.u., z dniem ogłoszenia upadłości upadły traci prawo zarządu oraz możliwość korzystania z mienia wchodzącego do masy upadłości i rozporządzania nim. Ponadto, zgodnie z brzmieniem ust. 2 cytowanego przepisu, sędzia-komisarz określa zakres i czas korzystania przez upadłego lub osoby mu bliskie, którzy w dacie ogłoszenia upadłości zamieszkiwali w mieszkaniu znajdującym się w lokalu lub w budynku wchodzącym do masy upadłości, z tego mieszkania. Należy także pamiętać, że zgodnie z art. 61 p.u. w skład masy upadłości wchodzi majątek należący do upadłego w dniu ogłoszenia upadłości oraz nabyty przez upadłego w toku postępowania upadłościowego, a czynności prawne upadłego dotyczące mienia wchodzącego do masy upadłości są nieważne (art. 77 ust. 1 p.u.). 

Upadłość konsumencka - o czym warto pamiętać?

Wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej

Należy pamiętać, iż wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej musi spełniać nie tylko ogólne wymagania dla pism procesowych określone w treści art. 130 ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (dalej jako: kpc), ale również te, uregulowane w przepisach ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (dalej jako: p.u.). Wymogi wniosku o ogłoszenie upadłości zostały ustanowione w treści art. 491(2) ust. 4 p.u. Trzeba jednak zastrzec, iż ustawodawca dokonał rozróżnienia zakresu wymogów, w zależności od tego, czy wnioskodawcą jest dłużnik czy wierzyciel, ponieważ zgodnie z treścią art. 491(2) ust. 5 p.u. jeżeli wniosek o ogłoszenie upadłości zgłasza wierzyciel, przepisów ust. 4 pkt 2 i 4-11 nie stosuje się.  W praktyce oznacza to, że wierzyciel nie musi wskazywać we wniosku, m.in. miejsc, w których znajduje się majątek dłużnika, aktualnego i zupełnego wykaz majątku z szacunkową wyceną jego składników, jak również informacji na temat aktualnej sytuacji majątkowej oraz rodzinnej dłużnika. 

Wymogi formalne wniosku

Do 31 listopada 2021 roku wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej składało się na urzędowym formularzu, który zawierał odpowiednie rubryki celem wprowadzenia wszelkich danych przez wnioskodawcę. Od 1 grudnia 2021 r. zmianie uległa treść art. 491(2) ust. 3 p.u. regulująca wymóg złożenia wniosku na formularzu. Należy tym samym podkreślić, iż wraz z wejściem w życie ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych, pisma procesowe oraz dokumenty wnosi się wyłącznie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe z wykorzystaniem udostępnianych w tym systemie formularzy (art. 216a ust. 1 p.u.), chyba że podmiot uprawniony do złożenia wniosku zalicza się do grona osób wyłączonych od obowiązku składania pism procesowych oraz dokumentów w postaci elektronicznej. Warto zauważyć, że z treści aktualnie obowiązującego art. 491(2) ust. 3 p.u. wynika, że do wniosku o ogłoszenie upadłości i innych pism procesowych oraz dokumentów składanych przez dłużnika stosuje się odpowiednio przepis art. 216aa p.u., a tym samym dłużnicy mogą składać pisma procesowe oraz dokumenty z pominięciem systemu teleinformatycznego obsługującego postępowanie sądowe, tj. na urzędowym formularzu. Dłużnicy mogą również wnosić wnioski lub składać oświadczenia i dokumenty w biurze podawczym każdego sądu rejonowego, przekazując ustnie treść wniosku lub oświadczenia pracownikowi biura podawczego oraz składając dokumenty sporządzone w postaci papierowej (art. 216aa ust. 2 p.u.). 

Skutki wniesienia wniosku bez użycia formularza

Warto mieć na względzie, iż formularz wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej jest traktowane jako urzędowy formularz, o którym mowa w art. 130(1) kpc. Oznacza to, że jeśli wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej nie zostanie wniesiony na takim formularzu, wówczas przewodniczący wzywa stronę do jego poprawienia lub uzupełnienia w terminie tygodniowym, przesyłając złożony wniosek. Wezwanie powinno zawierać informacje o wszystkich brakach pisma, jak również pouczenie, iż w razie bezskutecznego upływu terminu lub ponownego złożenia pisma dotkniętego brakami przewodniczący zarządza zwrot pisma. Należy jednak pamiętać, że zwrot wniosku nie rodzi żadnych negatywnych skutków dla dłużnika, ponieważ może on w każdym czasie złożyć ponownie wniosek. Warto jednak zwrócić uwagę, iż sytuacja wierzyciela składającego wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej wygląda odmiennie od tej opisanej powyżej. Ewentualny zwrot wniosku może bowiem skutkować utratą przez niego legitymacji do złożenia wniosku, a to za sprawą upływu terminu określonego w treści art. 8 oraz 9 p.u. 

Kiedy wniosek o ogłoszenie upadłości może złożyć wierzyciel?

Zgodnie z treścią art. 8 p.u. wierzyciel będzie mógł złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej wobec osoby fizycznej, która była przedsiębiorcą i zaprzestała prowadzenia  działalności gospodarczej, jeżeli od dnia wykreślenia z właściwego rejestru nie upłynął rok. Normę tę stosuje się w sposób odpowiedni także do osób, które przestały być wspólnikami osobowych spółek handlowych. Ponadto, na co wskazuje art. 9 p.u., wierzyciel może złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej wobec osoby fizycznej, która faktycznie prowadziła działalność gospodarczą, nawet jeśli nie dopełniła obowiązku jej zgłoszenia we właściwym rejestrze, pod warunkiem, że od dnia zaprzestania prowadzenia działalności nie upłynął rok. Wówczas przepisy art. 13, art. 22a, art. 32 ust. 5, art. 36-40 i art. 43 p.u. stosuje się odpowiednio.

Spółka z o.o. - tego możesz nie wiedzieć  

Podstawowe informacje 

Spółka z o.o. jest jedną z trzech, obok prostej spółki akcyjnej oraz spółki akcyjnej, spółek kapitałowych, które przewiduje polskie prawo. Warto podkreślić, że struktura prawna, procedura powstawania oraz wszelkie inne kwestie dotyczące spółek, w tym spółki z o.o., zostały zawarte w ustawie z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (dalej jako: ksh). Zgodnie z treścią art. 151 § 1 ksh, spółka z o.o. może być utworzona przez jedną albo więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym, z zastrzeżeniem, iż nie może być ona zawiązana przez inną jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. 

Udziały

Jak wynika z brzmienia art. 152 ksh, kapitał zakładowy spółki dzieli się na udziały o równej albo nierównej wartości nominalnej, przy czym wartość nominalna udziału nie może być niższa niż 50 złotych. Ponadto to z treści umowy ma wynikać, czy wspólnik może mieć tylko jeden, czy więcej udziałów. Ustawodawca jednocześnie zastrzega, że jeśli wspólnik może mieć więcej niż jeden udział, wówczas wszystkie udziały w kapitale zakładowym powinny być równe i są niepodzielne. Co to oznacza w praktyce? Załóżmy, że umowa spółki przewiduje, że wspólnicy mogą mieć tylko jeden udział, a kapitał zakładowy spółki będzie wynosił 5000 złotych. Jeśli spółka będzie posiadała 4 wspólników, to każdy z nich będzie mógł mieć udział o inne wartości nominalnej (np. Wspólnik 1 ma udział o wartości 2500 złotych, Wspólnik 2 o wartości 1500 złotych, a Wspólnik 3 i 4 o wartości 500 złotych). Ponadto każdy ze wspólników może przenieść część swojego udziału. Natomiast w sytuacji, kiedy umowa spółki stanowi, że wspólnicy mogą posiadać więcej niż jeden udział, wówczas każdy z udziałów musi być tej samej wartości nominalnej. Załóżmy ponownie, że kapitał zakładowy spółki wynosi 5000 złotych, a wartość nominalna jednego udziału będzie wynosiła 100 złotych. Każdy z czterech wspólników może posiadać inną liczbę udziałów (Wspólnik 1 może mieć 25 udziałów, Wspólnik 2 - 15 udziałów, a Wspólnik 3 i 4 po 5 udziałów). Należy zastrzec, że wówczas wspólnik może przenieść wyłącznie cały udział, bowiem są one niepodzielne.  

Zawarcie umowy na portalu S24

Zgodnie z treścią art. 157(1) ksh umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może być również zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy, co wymaga wypełnienia formularza umowy udostępnionego w systemie teleinformatycznym i opatrzenia umowy kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym. Warto jednak dostrzec istotną modyfikację wymogów w zakresie wkładu na pokrycie kapitału zakładowego. Zgodnie z treścią art. 158 § 1(1) ksh w przypadku spółki, której umowę zawarto przy wykorzystaniu wzorca umowy, na pokrycie kapitału zakładowego wnosi się wyłącznie wkłady pieniężne. Pokrycie kapitału zakładowego powinno nastąpić nie później niż w terminie siedmiu dni od dnia jej wpisu do rejestru.

Zgłoszenie spółki do Krajowego Rejestru Sądowego

Warto podkreślić, że zgodnie z treścią art. 161 § 1 ksh, z chwilą zawarcia umowy spółki powstaje spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji. Dopiero z chwilą wpisu do rejestru staje się ona spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, co wynika wprost z art. 12 ksh. Wpis do Krajowego Rejestru Sądowego wymaga jednak złożenia odpowiedniego wniosku. Od 1 lipca 2021 r. wniosek taki składa się na stronie Portalu Rejestrów Sądowego. Należy zauważyć, że to na zarządzie spoczywa obowiązek zgłoszenia zawiązania spółki w celu wpisania jej do Krajowego Rejestru Sądowego. Wniosek o wpis spółki do rejestru podpisują wszyscy członkowie zarządu. Warto pamiętać, że od 1 lipca 2021 r. do wniosku nie dołącza się aktów notarialnych w formie pisemnej, a jedynie wskazuje się numer, pod którym zostały zamieszczone w Centralnym Repozytorium Elektronicznych Wypisów Aktów Notarialnych. 

Rejestracja

Co do zasady czas na dokonanie zgłoszenia zawiązania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wynosi 6 miesięcy licząc od dnia zawarcia umowy spółki. W przypadku zawiązania spółki za pomocą portalu S24, czas ten zostaje znacznie skrócony i wynosi 7 dni. Należy pamiętać, że w razie niedochowania powyższych terminów spółka ulega rozwiązaniu. 

Prosta spółka akcyjna lepszym wyborem niż spółka z o.o.?

Co warto wiedzieć o prostej spółce akcyjnej?

Prosta spółka akcyjna została wprowadzona do polskiego porządku prawnego 1 lipca 2021 r.  na mocy ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw. Warto podkreślić, że spółka ta stanowi swoistą hybrydę spółki akcyjnej oraz spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jednak najwięcej cech wspólnych posiada z tą drugą. Dodatkowo, głównie ze względu na dużo mniej restrykcyjne warunki księgowo-prawne, jest dużo łatwiejszą i tańszą spółką niż spółka akcyjna, zarówno jeśli chodzi o etap jej zakładania, jak i dalszego prowadzenia. Oznacza to, że prosta spółka akcyjna może stać się realnym konkurentem dla spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. 

Wkłady wspólników

Warto podkreślić, że zgodnie z treścią art. 14 ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (dalej jako: ksh) przedmiotem wkładu niepieniężnego nie może być prawo niezbywalne lub świadczenie pracy bądź usług, co stanowi swoistą zasadę w przypadku spółek kapitałowych. Jednak zgodnie z art. 300(2) §2 ksh wkładem niepieniężnym na pokrycie akcji w prostej spółce akcyjnej może być wszelki wkład mający wartość majątkową, w szczególności świadczenie pracy lub usług. Tym samym ustawodawca w przypadku prostej spółki akcyjnej wyróżnia dwa rodzaje wkładów pod kątem ich przeznaczenia na kapitał akcyjny. Ostatecznie bowiem wkłady niepieniężne (jak np. praca, świadczenie usług) nie mogą podnosić wysokości kapitału akcyjnego, lecz mogą być wkładem na pokrycie akcji. Warto także zaznaczyć, iż w przypadku prostej spółki akcyjnej minimalny kapitał akcyjny powinien wynosić co najmniej 1 złoty, z kolei w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością kapitał zakładowy powinien wynosić co najmniej 5000 złotych.

Rejestracja spółki a wkład

W przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie istnieje możliwość zarejestrowania spółki zanim zostanie wniesiony cały wkład na pokrycie kapitału zakładowego. Odmiennie wygląda to w przypadku prostej spółki akcyjnej, w której wystarczy wniesienie wkładu o wartości 1 zł. Zgodnie z treścią art. 300(9) §1  ksh wkłady powinny zostać wniesione do prostej spółki akcyjnej w całości w ciągu trzech lat od dnia wpisu spółki do rejestru. Oczywiście celem takiej regulacji jest umożliwienie uruchomienia własnej działalności nie dysponując żadnymi środkami. Jednak nie stanowi to o przewadze prostej spółki akcyjnej nad spółką z ograniczoną odpowiedzialnością. Trudno bowiem wyobrazić sobie prowadzenie działalności gospodarczej bez żadnego zaplecza finansowego. Dodatkowo, co również warto podkreślić, prosta spółka akcyjna jest stosunkowo nowym tworem prawnym, a tym samym koszty obsługi czy doradztwa prawnego będą dużo droższe niż w przypadku dobrze znanej już wszystkim spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. 

Ustąpienie akcjonariusza ze spółki

Zgodnie z treścią art. 300(50) §1 ksh na żądanie akcjonariusza sąd może orzec jego ustąpienie ze spółki, jeżeli zachodzi ważna przyczyna uzasadniona stosunkami między akcjonariuszami lub między spółką a akcjonariuszem ustępującym, skutkująca rażącym pokrzywdzeniem akcjonariusza ustępującego. W praktyce może oznaczać to, że w razie zaistnienia sporu pomiędzy akcjonariuszami oraz posiadania przez spółkę trudnego do zbycia aktywa (np. oprogramowania), istnieje obawa przerzucenia odpowiedzialności osobistej na akcjonariuszy. Tym samym byłoby to pewnym wyjątkiem od immanentnej zasady spółek kapitałowych, tj. ograniczenia odpowiedzialności wspólników do wysokości wniesionego wkładu. Dzieje się tak ze względu na treść art. 300(50) §4 ksh, wedle której za zapłatę ceny wykupu spółka i akcjonariusze, przeciwko którym wytoczono powództwo, odpowiadają solidarnie.

Kwestie podatkowe

Warto podkreślić, że ustawodawca nie przewidział preferencyjnych zasad opodatkowania dla prostej spółki akcyjnej. Tym samym nie wypada ona korzystniej niż spółka z ograniczoną odpowiedzialnością także w tym aspekcie prowadzenia działalności gospodarczej. Dodatkowo, w razie wniesienia wkładu niepieniężnego, wspólnik wnoszący wkład będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego, tak jak w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Optymalizacja podatkowa

Czym jest i czy jest legalna?

Poprzedni wpis dotyczył problematyki związanej z zagadnieniem wyboru formy prawnej, która w założeniu będzie najbardziej dostosowana do już prowadzonej bądź planowanej działalności gospodarczej. Kwestia, która zostanie poruszona w niniejszym tekście będzie ściśle związana z analizowanym wcześniej tematem. Decyzje w zakresie optymalizacji podatkowej stanowią jedną z zasadniczych kwestii, które będą musieli przemyśleć wspólnicy bądź osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą. Optymalizacja podatkowa stanowi szereg czynności zmierzających do obniżenia (uniknięcia) obciążeń podatkowych, ewentualnie do odroczenia momentu ich zapłaty albo rozłożenia na raty. Warto podkreślić, iż optymalizacja podatkowa jest działalnością w pełni legalną i nie można jej w żaden sposób utożsamiać z uchylaniem się od opodatkowania.

Co można zyskać?

Optymalizacja podatkowa nie dotyczy tylko podatników, którzy rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej i podejmują decyzję co do formy prawnej, która będzie najbardziej opłacalna pod kątem potencjalnych obciążeń podatkowych. Zgodne z prawem obniżanie podatków dotyczy bowiem również tych, którzy prowadzą już działalność gospodarczą. Istnieje przecież szereg kwestii, które trzeba wówczas uwzględnić, jak np. metody i stawki amortyzacyjne pozwalające manewrować wysokością potencjalnych kosztów uzyskania przychodów, miejsce prowadzenia działalności, czy wreszcie opłacalność ryczałtu od dochodów spółek, który potocznie jest określany jako estoński CIT. Wszystkie te kwestie są niezwykle istotne i często wpływają na znaczące zwiększenie rentowności prowadzonej działalności gospodarczej. 

Planowanie podatkowe

Optymalizacja podatkowa powinna być dokładnie przeanalizowana, ponieważ tylko wtedy daje najlepsze efekty. Dzieje się tak dlatego, iż planowanie podatkowe powinno uwzględniać szereg aspektów, jak np. formę prawną oraz rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej, aktualny stan prawny, ale również długookresowe potrzeby i cele optymalizacji. Tym samym opracowywanie takiej strategii nie jest działaniem prostym i wymaga wiedzy oraz doświadczenia w tymże aspekcie. Konieczne jest przecież przewidywanie wszelkich konsekwencji danej transakcji jeszcze na etapie przed rozpoczęciem jej realizacji. Większość tak podejmowanych działań wymaga dodatkowo uprzedniej konsultacji finansowej oraz prawnej. Dopiero przeanalizowanie wszelkich aspektów danego przedsięwzięcia oraz jego celów i długofalowych skutków może przynieść oczekiwane rezultaty w postaci zmniejszenia obciążeń podatkowych bez obawy o potencjalne popełnienie oszustwa podatkowego. 

IP Box

Jedną z popularnych ulg podatkowych przewidzianych na gruncie ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej jako: CIT) jest tzw. IP Box. Ulga ta polega na opodatkowaniu preferencyjną 5% stawką podatkową podatnika osiągającego kwalifikowany dochód z kwalifikowanych praw własności intelektualnej, do których można zaliczyć patent, prawo ochronne na wzór użytkowy, prawo z rejestracji wzoru przemysłowego czy autorskie prawo do programu komputerowego. W celu skorzystania z tejże ulgi niezbędna jest identyfikacja kwalifikowanych praw własności intelektualnej, przychodów oraz kosztów związanych z tymi prawami. Czynność ta jest niezbędna ze względu na fakt, iż dla każdego prawa kwalifikowanego trzeba indywidualnie obliczyć dochód kwalifikowany. 

Optymalizacja w PIT

Należy zauważyć, że optymalizacja podatkowa nie jest zarezerwowana wyłącznie dla podatników CIT. Również na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych można znaleźć miejsce na obniżenie obciążeń podatkowych. W praktyce taka optymalizacja podatkowa sprowadza się do wyboru najbardziej opłacalnej formy opodatkowania, która to forma determinują również wysokość składek na ubezpieczenie społeczne oraz zdrowotne. Warto podkreślić, że wybór formy opodatkowania jest, co do zasady, zarezerwowany dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą i to przede wszystkim oni powinni uwzględnić planowanie podatkowe. Należy także zauważyć, że ze względu na coraz wyższe koszty zatrudnienia pracownika umowa o pracę zostaje zastąpiona współpracą B2B, która może nie tylko obniżyć koszty po stronie pracodawcy, ale stać się dużo korzystniejszą alternatywą dla pracownika. 

Formy prawne prowadzenia działalności gospodarczej

Dlaczego to takie ważne?

Osoby mające w planach założenie własnego biznesu często nie zdają sobie sprawy z iloma ważnymi decyzjami przyjdzie im zmierzyć się jeszcze na pierwszych etapach poprzedzających rozpoczęcie działalności gospodarczej. Jedną z kluczowych kwestii, które należy dokładnie przeanalizować jest dobranie najbardziej optymalnej formy prawnej, w taki sposób by była ona najbardziej dostosowana do charakteru tejże działalności. Forma ta staje tym samym strukturą organizacyjno-prawną, która determinuje kwestie wewnętrzne funkcjonowania spółki, w tym majątkowe oraz organizacyjne, jak również wpływa na jej zewnętrzne stosunki prawne. Należy w tym miejscu podkreślić, iż spółka jest jedną z możliwych struktur organizacyjno-prawnych, bowiem istnieją również inne, jak np. przedsiębiorca indywidualny, spółdzielnia czy nawet stowarzyszenie oraz fundacja, które rownież mogą prowadzić działalność gospodarczą. 

Czym jest spółka?

Zanim zostaną zaprezentowane kwestie związane z wadami i zaletami prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki, należy pokrótce wyjaśnić czym w ogóle jest spółka i jakie jej rodzaje są przewidziane przez polskie prawo. Przez spółkę można rozumieć pewną wspólnotę prawną o charakterze prywatnoprawnym zawiązaną przez określoną liczbę osób w formie umowy dla realizacji z góry zdefiniowanego celu. Polski ustawodawca daje możliwość utworzenia spółki cywilnej, jawnej, partnerskiej, komandytowej, komandytowo-akcyjnej, z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjnej oraz prostej spółki akcyjnej, która została wprowadzona do polskiego porządku prawnego 1 lipca 2021 r. Poza spółką cywilną wszystkie pozostałe zostały uregulowane w jednej ustawie, tj. w ustawie z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych. 

Spółka osobowa czy kapitałowa?

Jeśli udało się już podjąć decyzję w sprawie prowadzenia działalności gospodarczej właśnie w formie spółki, należy zastanowić się także nad kolejną kwestią. Warto zdać sobie bowiem sprawę, iż różnorodność spółek nie jest kwestią przypadku czy nadgorliwością ustawodawcy, a wybór jednej z nich nie powinien być podyktowany dopełnieniem firmy w celu uzyskania dobrze brzmiącej nazwy. Należy zatem zastanowić się, czy chcemy oprzeć naszą działalność gospodarczą na spółce kapitałowej bądź osobowej. Do spółek kapitałowych zaliczamy: spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, prostą spółkę akcyjną oraz spółkę akcyjną. Z kolei spółkami osobowymi są: spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa oraz spółka komandytowo-akcyjna. Zasadniczą różnicą między spółką kapitałową a osobową jest, w dużym uproszczeniu, kwestia odpowiedzialności majątkowej. W przypadku spółek osobowych wspólnicy będą bowiem ponosić odpowiedzialność solidarną ze spółką w sytuacji bezskutecznej egzekucji z majątku spółki. Z kolei w przypadku prowadzenia spółki kapitałowej wspólnicy, którzy wnieśli wkłady, nie będą ponosili odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Członkowie zarządu takich spółek również, co do zasady, będą od takiej odpowiedzialności uwolnieni, jeśli dopełnią wszystkich wymaganych prawem obowiązków, jak np. zgłoszenie we właściwym terminie wniosku i ogłoszenie upadłości. 

Wady i zalety spółki kapitałowej

Oprócz zasadniczej korzyści z prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki kapitałowej jaką jest ograniczenie odpowiedzialności majątkowej, do zalet tych form prawnych można zaliczyć: 

Z kolei do wad spółek kapitałowych zalicza się:

Wady i zalety spółki osobowej

Do zalet prowadzeni działalności gospodarczej w formie spółki osobowej można zaliczyć:

Natomiast wadami są: